PenB-ani

Herrie onder de kerstboom met Benjamin Herman

CONCERTRECENSIE Benjamin Herman Kwartet, Terneuzen, Porgy en Bess, 21 december 2008
beeld: Eddy Westveer
door: Mischa Beckers


linkerzijde
 

Altsaxofonist Benjamin Herman won onlangs een Edison in de categorie Jazz Nationaal voor zijn cd 'Campert'. Hij grossiert in muziekprijzen en won bijvoorbeeld de prestigieuze VPRO/Boy Edgar prijs in 2006 en andere prijzen en Edisons zoals voor de albums 'BIG' (2000) en 'Heterogenity' (2005). Het afsluitende concert met zijn huidige kwartet voor de promotietournee van zijn nieuwste album 'Hypochristmastreefuzz' speelde Herman 21 december in Porgy en Bess in Terneuzen.
Benjamin Herman (altsax) en Anton Goudsmit (gitaar) vormen samen met contrabassist Ernst Glerum de kern van het Benjamin Herman Kwartet.

"Dit is prettig wakker worden", meldt Herman bij aanvang. Maar wakker zijn de heren al. En scherp. Dit kwartet biedt een totaalbeleving. Best geklede man van 2008 Herman geeft veelvuldig, met humor (de tragiek van het thuiskomertje in 'Arm Wiel') doorspekte tekst en uitleg bij de gespeelde nummers. Op het repertoire staan composities van Misha Mengelberg die op de nieuwe cd staan, afgewisseld met stukken van het album 'The Itch'. Educatief ook, die uitleg: anekdotes over de 'scheiding' tussen Piet Noordijk en Mengelberg ('Blues after Piet') of Mengelbergs reacties op de complexe muziek van Eric Dolphy (het stuk 'Hypochristmastreefuzz') en de enorme notenproductie van Peter Brötzmann ('Brozziman'). Dat laatste demonstreert Herman desgewenst overtuigend met bijbehorend scheurend saxgeluid.

Natuurlijk gaat het uiteindelijk om de muziek en naast Herman zelf, staan Anton Goudsmit op gitaar, contrabassist Ernst Glerum en 'de van Rita Reys en Piet Noordijk gepikte Joost Patocka' op drums dan ook garant voor een middagje muzikale fitness.

Kracht toont het kwartet bijvoorbeeld in 'Een beetje zenuwachtig' dat Patocka helemaal dicht trommelt en 'Arachibutyrophobia' waarin Goudsmit zijn gitaar weer flink op zijn donder geeft - is die man op het podium eigenlijk wel eens niet in vorm?- of het beukende surfpunkrockslot van het verder melodieuze en zwoele 'Would I love you, love you, love you?'

Met name Goudsmit komt in menige improvisatie tot ongekende snelheid en een ervaren gezelschap als dit heeft souplesse hoog in het vaandel. Sommige stukken van 'The Itch' ondergaan (ter plekke) qua uitvoering een kleine metamorfose en de experimentele onderonsjes tussen Patocka en Glerum laat hen bij tijd en wijle uit de bocht vliegen over een break of overgang. Maar dit alles geeft de spelvreugde een duidelijke boost.

Het Benjamin Herman Kwartet speelde in Terneuzen weer op volle kracht. In het midden slagwerker Joost Patocka en rechts leider Benjamin Herman.

Het toppunt van uithoudingsvermogen deze middag zit hem in het thema van het stuk 'Hypochristmastreefuzz'. Dat laat geen ruimte voor ademhaling, maar Herman trekt het. Schreeuwend, de muzikanten aanmoedigend en accenten blazend als anderen soleren,  loopt hij over het podium. Evenzogoed kanaliseert hij die berg energie en toont zich in zachtmoedige stukken als 'De sprong', 'O romantiek der hazen' - op het album met zang van Ruben Hein - van zijn meest lyrische kant. Hij is, zo zegt hij, zeker na het album 'Campert', een betere saxofonist geworden. Gaat dieper en speelt introspectiever. Dat blijkt tijdens het optreden continu.

'Hypochristmastreefuzz' is een sterk album met een prachtige invulling van de stukken van Mengelberg - divers, met  traditionelere arrangementen en ritmes, maar ook met het Afrikaans getinte 'Kwela P Kwana' in calypso-uitvoering of heel vrij zoals het indringende 'Arm Wiel'. Live doet dit kwartet er zo mogelijk nog een schep boven op. Niet alleen Goudsmit en Herman, die inmiddels met elkaar kunnen lezen en schrijven, vormen elkaars perfecte uitdaging in improvisaties; ook Glerum grijpt vaak de kans zijn invallen op contrabas uit te diepen.

Voor de uiteindelijke cooling down van de middag gebruikt het kwartet tenslotte, in de toegift, een laidbackuitvoering van 'CC Ryder'.